Bajki ortograficzne

RECENZJA KSIĄŻKI PT. BAJKI ORTOGRAFICZNE AUTORSTWA AGNIESZKI NOŻYŃSKIEJ-DEMIANIUK

Mgr Ewa Kaźmierska
Nauczyciel-terapeuta

Jest to nowatorska publikacja typu "2 w 1". W jednej książce z powodzeniem zawarto emocjonujący tekst literacki i pakiet ortograficzny (zasady i ćwiczenia). W spójną całość łączy te części szata graficzna, fantastyczne ilustracje oraz dwóch bohaterów, jakby wyjętych z tychże obrazów - wszędobylski Chochlik i uczynny kszyk.

"Bajki ortograficzne" to nie podręcznik, ale książka dla dziecka do pracy w domu, dla nauczyciela do wykorzystania w pracy dydaktyczno-wyrównawczej lub dla terapeuty na zakończenie konkretnego etapu pracy korekcyjno-kompensacyjnej z uczniem z dysleksją lub dysortografią.

Zaletą opracowania jest to, że każda z dwóch części jest do wykorzystania niezależnie od siebie. Twórczego terapeutę czy nauczyciela (rodzica) na pewno zainspiruje część literacka. Każda z bajek bowiem to nie tylko ciekawa fabuła, ale też przebogaty materiał słownikowy - bank wyrazów z jedną trudnością ortograficzną wyeksponowaną w druku pogrubioną czcionką. Wysłuchany lub samodzielnie przeczytany przez ucznia tekst może być okazją do doskonalenia czytania, sprawdzenia rozumienia, czytania z podziałem na role czy wręcz przełożenia na formę scenek. Może też posłużyć do różnorodnych "zabaw" ortograficznych polegających chociażby na porządkowaniu i tworzeniu list wyrazów według podanych przez prowadzącego zajęcia kryteriów. Wyszukiwanie, klasyfikowanie, definiowanie, uzasadnianie i tym podobne zabawy słowem to działania rozwijające myślenie, uwagę, pamięć, percepcję wzrokową i inne ważne w procesie nauki i terapii funkcje.

Twórczy terapeuta i nauczyciel/rodzic nie zbagatelizuje też wartości edukacyjnych jakie niosą zamieszczone w tej książce ilustracje. Ilustracje te mogą posłużyć prowadzącym zajęcia za pretekst do doskonalenia ekspresji słownej ucznia, wyrażania uczuć, opowiadania, formułowania ocen i sądów, argumentowania, czy po prostu układania podpisów (tytułów), szukania odniesień w tekście itp. Myślę, że i ilustracje, i dramaturgia tekstu mogą stać się za namową prowadzącego zajęcia przyczynkiem do samodzielnej aktywności plastycznej ucznia.

Rysowanie, malowanie, lepienie ma ogromny walor edukacyjny i terapeutyczny, warto więc do takich działań motywować uczniów. "Bajki" aż proszą się o ich dalsze ilustrowanie przez samych czytelników

Mimo że autorka adresuje swoją książkę do uczniów klas starszych, myślę, że losami księżniczki, Mruczybajka i innych zainteresują się raczej uczniowie klas III czy nawet II, a nie kończący szkołę podstawową 13-latkowie

Piąto-, szóstoklasiści pracujący z książką w domu, w zależności od poziomu swoich kompetencji w zakresie ortografii, skupią się więc raczej na części poświęconej regułom ortograficznym i będą ćwiczyć ich praktyczne zastosowanie.

Ćwiczenia mają urozmaiconą formę. Są rozsypanki sylabowe i krzyżówki, różne uzupełnianki brakujących liter, wyrazów w zdaniach (przysłowiach) i związkach wyrazowych. Są tradycyjne dyktanda i rebusy. Chociaż zadania wydają się być proste, aby je dobrze wykonać, konieczna jest umiejętność korzystania z informacji zawartych na początku każdego rozdziału. Przyda się też wiedza o tym, co to są wyrazy pokrewne czy antonimy, a także znajomość alfabetu, części mowy, deklinacji i koniugacji

Dla uczniów z dysleksją i/lub dysortografią, ale także mających zwykłe zaległości czy braki w wiedzy istotna jest systematyczność i ciągłość zajęć. "Bajki" przez swoją formułę "2 w 1" i wybór zagadnień ortograficznych to książka wręcz idealna do zapakowania do plecaka dziecka wtedy, gdy za pasem ferie lub wakacje a w perspektywie pobyt u krewnych.

Korzystanie z niej przez dziecko zminimalizuje ryzyko, że po takiej przerwie wrócą błędy, bo wylecą gdzieś z głowy wszystkie regułki i wyjątki od nich

"Bajki" to ten rodzaj książki, który warto podarować zarówno ambitnemu trzecioklasiście, jak i zmagającemu się z błędami w pisowni szóstoklasiście.

Pisząc Bajki ortograficzne, Agnieszka Nożyńska-Demianiuk wiedziała, że przekonanie najmłodszych do nauki ortografii wymaga stworzenia czegoś więcej niż tylko zbioru dyktand że musi to być historia interesująca sama w sobie, przemycająca wiedzę mimochodem. O tym, że to się udało, najlepiej świadczą recenzje i sama książka. Zilustrowana przez Katarzynę Derkacz-Gajewską historia wyprawy Chochlika do Królestwa Ortografii dowodzi, że można się dobrze bawić, nawet rozważając, jak piszemy "wszech czasów".

Polskie Towarzystwo Dysleksji.
"Biuletyn Informacyjny Oddziału Warszawskiego", nr 31/2006.

RECENZJA

Mgr Małgorzata Chibowska
Metodyk, nauczyciel języka polskiego

OCENA JĘZYKOWA I MERYTORYCZNA KSIĄŻKI: BAJKI ORTOGRAFICZNE AUTORSTWA AGNIESZKI NOŻYŃSKIEJ-DEMIANIUK

[...] Nauka wcale nie musi być nudna. Udowodniła tę tezę Pani Agnieszka Nożyńska-Demianiuk w swojej książce. Autorka zaprosiła młodego czytelnika (ucznia szkoły podstawowej) do przeniesienia się za sprawą magicznego pierścienia do Królestwa Ortografii, proponując wzięcie udziału w turnieju o tytuł "Mistrza Ortografii" (świetny pomysł – współczesny nastolatek chętnie podejmie wyzwanie). [...]

[...] Reguł ortograficznych trzeba się nauczyć, a najlepiej w formie zabawy (poradnik spełnia ten postulat). [...] Na plus zasługuje pomysł zapisu historyjek. Trudność ortograficzna w wyrazach charakterystycznych dla danego rozdziału została oznaczona kolorem czerwonym. Ponieważ pamięć wzrokowa odgrywa ważną rolę w ortograficznym zapisie wyrazów, eksponowanie kolorem ortograficznych trudności to świetny pomysł. Czytelnik poznaje, pamięta, utrwala pisownię, a właśnie o to chodzi w nauczaniu ortografii.

[...] Reguły i definicje zostały objaśnione przejrzyście, jasno i przystępnie. [...]

Na szczególną uwagę zasługuje podrozdział "Poćwicz z Chochlikiem". To najbardziej interesująca część pozycji.

[...] Brawo! Są również tak nielubiane dyktanda. Ale jakże w pomysłowej formie ujęte polecenia: "Poproś kolegę o przeczytanie, zapisz tekst ze słuchu" itp. A więc dziecko nie pracuje w pojedynkę, nie jest w tym, co robi osamotnione. Uczy się, utrwala wiadomości dotyczące pisowni wyrazów nie z osobą dorosłą, mamą czy babcią, ale bawi się z kolegą, a zabawa z rówieśnikami jest zawsze przyjemna. [...]

Autorka, układając zestawy ćwiczeń, dobrała materiał zgodnie z programem nauczania języka polskiego w szkole podstawowej. Ćwiczenia mogą być wykonywane przez dziecko samodzielnie w domu, jak również wykorzystane przez nauczyciela w procesie lekcyjnym [...].

Polskie Towarzystwo Dysleksji
"Biuletyn Informacyjny Oddziału Warszawskiego", nr 31/2006.

RECENZJA

Danuta Kownacka
Zakład Leksykologii i Kultury Języka Polskiego
Instytut Języka Polskiego
Uniwersytet Warszawski

Książka Agnieszki Nożyńskiej-Demianiuk pt. "Bajki ortograficzne" jest próbą realizacji niezwykle interesującego pomysłu. To bardzo nowatorska propozycja dydaktyczna – przede wszystkim dzięki oryginalnemu powiązaniu baśni z wykładem teoretycznym, uzupełnionym dodatkowo ćwiczeniami. Niewątpliwą, a zarazem najważniejszą zaletą ksiązki jest właśnie owo połaczenie "przyjemnego z pożytecznym". Czytelnik, śledząc przygody bohaterów w baśniowej krainie, przy okazji poznaje również najważniejsze zasady polskiej pisowni.

Książka zatem powinna przypaść do gustu uczniom znudzonym czy zniechęconym pracą ze schematycznymi podręcznikami. Z tego względu pomysł wydania tak nietypowego poradnika ortograficznego jest moim zdaniem ze wszech miar godny sfinalizowania. [...]

Rozbudowanie przygód baśniowych bohaterów bardzo obszernymi fragmentami teoretycznymi (uzupełnionymi dodatkowo ćwiczeniami sprawdzającymi stopień opanowania materiału) sprawiło, że całość ma imponujące rozmiary. [...]

Ze względu na to, iż recenzowany poradnik jest z pewnością nowatorski, podtrzymuję pierwotną opinię, że warto go wydać. [...]

Polskie Towarzystwo Dysleksji.
"Biuletyn Informacyjny Oddziału Warszawskiego", nr 31/2006.

RECENZJA

Nowoczesna nauka ortografii

Bajki ortograficzne to najnowsza książka Agnieszki Nożyńskiej - Demianiuk. Ukazała się nakładem Wydawnictwa TELBIT. Jest to ciekawa podróż głównego bohatera książki - Chochlika Drukarskiego - do Królestwa Ortografii, w którym co rok mądry i sprawiedliwy król Ortograf Pierwszy organizuje Turniej Mistrzów. Chochlik zdecydował się na wyprawę, aby pokonać klątwę czarnoksiężnika Magabeusza, która spowodowała wielkie zamieszanie w Limanii, bo utracono wiedzę ortograficzną.

Bohater opuścił swoją ojczyznę, przeszedł przez Królestwo Stylistyki i Królestwo Gramatyki, żeby znaleźć się w Królestwie Ortografii. Zaprzyjaźnił się z kotem Mruczybajkiem. Razem zakradli się do tajemniczej komnaty, gdzie znaleźli komputer, którego ekran przybrawszy kształt leja wciągnął ich do swojego wnętrza, czyli do "Świata programów ortograficznych". Każdy etap ich wędrówki był nie tylko zmianą miejsc, ale także podróżą po krainie wiedzy.

Jej posiadaczami byli: smok, sowa z Landu Magii, Gendolfin - Geniusz Kamienia, Alojzy Przypadek, Grubasek, Gucio, stworzonko w niebieskiej czapeczce i Pippi. Bohater otrzymywał od nich wybrane zasady pisowni oraz zestaw zadań do rozwiązania, który był przepustką do kolejnego programu. Pomagały mu także ptaki: kszyk (który znał plan zamku Bajdocji) i Gżegżółka (która doskonale orientowała się w Rubinowym Lesie oraz potrafiła czarować).

W "Bajkach ortograficznych" obok cudownej przestrzeni (Rubinowego Lasu czy też np. Komnaty Mądrości) funkcjonują miejsca rzeczywiste, czyli: szkoła i stadion. Interesujące są także środki transportu. Służą one do przemieszczania się w czasie i w przestrzeni. Natomiast magiczne przedmioty (jak, np.: kamyk i czerwone siedmiomilowe buty) autorka zaprezentowała na tle przedmiotów codziennego użytku. Chochlik Drukarski - jak każdy uczeń - korzystał z: kompasu, mapy i z dyktafonu. Miał też: notatki z lekcji ortografii, plecak i walizkę.

W książce Agnieszki Nożyńskiej - Demianiuk istotną rolę odgrywa również czas, który nie do końca został określony. Wspomniano Wielki Bieg Żurawi. Liczono dni i godziny, ale nie wymieniano dat. Czas wirtualny, gdy główny bohater wędrował po "Świecie programów ortograficznych", autorka zestawiła z czasem realnym, kiedy odbiorca będzie poznawał przygody Chochlika i razem z nim będzie systematycznie poznawał reguły ortograficzne, a następnie rozwiąże ćwiczenia i test.

Sprawnie napisane przez Agnieszkę Nożyńską - Demianiuk Bajki ortograficzne spowodowały, że czyta się je z wielką przyjemnością. Fabuła pozwala na postawienie ich wśród klasycznych dzieł literatury dziecięcej. Oprócz walorów literackich (wspaniałej kompozycji, wartkiej akcji i ciekawej przestrzeni) w książce zostały zawarte uniwersalne wartości, które doprowadziły Chochlika do zwycięstwa w turnieju i do pokonania klątwy Magabeusza. Otóż w baśniowym świecie wykreowanym przez autorkę pieniądze nie miały znaczenia. Złote krążki według Bajdocji nie stanowiły źródła szczęścia, więc nie miała żadnego powodu, żeby rozpaczać po ich stracie. Dla bohaterów najważniejszymi wartościami były: wiedza, przyjaźń i pamięć. Bardzo ważne było również, żeby mieć marzenia i wytrwale dążyć do ich realizacji.

Odbiorca, czytając Bajki ortograficzne, znajdzie w niej zasady pisowni i zintegrowane ćwiczenia z fabułą książki, jak np.: wiersze autorki, bajeczka, którą Chochlik opowiedział Ówce, historyjka, którą Gendolfin podyktował Chochlikowi, list Chochlika do Maćka. Ponadto są także m.in.: teksty do uzupełnienia, krzyżówki, dyktanda, przysłowia i związki frazeologiczne. Autorka pragnie, aby czytelnik rozwijał swoje umiejętności pisania i dlatego zaprasza go w imieniu Gendolfina do opisania wyprawy Chochlika do Świata Spokojnych Jezior oraz proponuje mu dokończenie opowieści o Królestwie Geometrii, które pewnego dnia odwiedził Chochlik Drukarski.

Książka Agnieszki Nożyńskiej-Demianiuk to przykład nowoczesnej nauki zasad pisowni i bardzo dobry poradnik edukacyjny, łączący naukę ortografii z fabularną opowieścią dla dzieci. To pozycja doskonale spełniająca funkcje dydaktyczne, w której omawiane trudności ortograficzne wyróżnione innym kolorem czcionki bardzo ułatwiają zapamiętywanie. Natomiast piękne ilustracje Iwony Walaszek stanowią dopełnienie całości. Sprawiają, że książka jest niezwykle atrakcyjna również pod względem estetycznym. Szata graficzna niewątpliwie będzie przykuwała uwagę potencjalnego odbiorcy i przyczyni się do lepszego wyobrażenia sobie, jak wyglądał pokój Ówki czy też Rubinowy Las. Natomiast podróż z Chochlikiem po wirtualnym świecie będzie z pewnością interesującą propozycją na spędzanie wolnego czasu.

Bajki ortograficzne Agnieszki Nożyńskiej-Demianiuk to książka, którą warto mieć w swojej biblioteczce, która będzie wspaniałym prezentem dla każdego dziecka, która może przydać się, gdy będziemy mieli jakieś wątpliwości podczas pisania trudnych wyrazów. Będzie stanowiła wielką pomoc zwłaszcza dla uczniów z dysleksją i dysortografią. Warto też przypomnieć, że jej pierwsze wydanie w 2005 r. zyskało uznanie czytelników i otrzymało pozytywną opinię Polskiego Towarzystwa Dysleksji.

Małgorzata Urban
http://www.dyktanda.net

OPINIA

Anna Marchlewska (www.merlin.pl)

Bajki ortograficzne Agnieszki Nożyńskiej-Demianiuk to publikacja bardzo nietypowa. Za czymś takim rozglądałam się na rynku księgarskim już od dawna. Książka ta jest publikacją typu 2 w 1, obok ciekawych tekstów zawiera liczne, niezwykle pomysłowe ćwiczenia ortograficzne. Jako nauczyciel polonista - pedagog specjalny zauważyłam jej uzdrawiające, a wręcz biblioterapeutyczne właściwości. Uczniowie z różnego rodzaju niepełnosprawnościami bardzo chętnie pracują na tym podręczniku, stopniowo przestają się bać dyktand czy klasówek. Z książki tej korzystam podczas normalnych lekcji, zajęć edukacyjno-terapeutycznych, zajęć wyrównawczych i niespodziewanych zastępstw. Książka ta towarzyszy mi każdego dnia! Gorąco polecam...

OPINIA

A oto fragment kolejnej opinii o Bajkach, którą w całości można znaleźć na stronie: http://ogrodksiazekmad.blogspot.com

Ostatnio do moich rąk trafiła książka „Bajki ortograficzne”. Bohaterem książki jest Chochlik Drukarski. Czarnoksiężnik Magabeusz rzucił klątwę na krainę Limanii. Wszyscy jej mieszkańcy stracili wiedzę ortograficzną. Aby zrzucić klątwę Chochlik musi się udać do Królestwa Ortografii, gdzie na tronie siedzi mądry Król Ortograf. Wyposażony w kompas, mapę i notatnik z lekcji ortografii bohater wyrusza do celu swojej podróży. Aby tam dotrzeć trzeba przejść przez Krainę Stylistyki i Królestwo Gramatyki. W czasie swojej wędrówki poznał kota Mruczybajkę. To razem z nim zostaje wciągnięty przez komputer do programu „Świat programów ortograficznych”. Wędrując po różnych miejscach Krainy Wiedzy poznają nowych przyjaciół. Każdy z nich daje im zasady ortograficzne dotyczące pisowni wyrazów z różnymi literami (ó-u, h-ch, rz-ż, itd.). Aby mogli przejść dalej muszą też wykonać zadania dotyczące poznanych zasad pisowni.
Książkę czyta się jak świetną bajkę dla dzieci. W ogóle nie zauważa się, że między wersami wpajana jest nam wiedza. Autorka podkreśla w niej znaczenie marzeń i przyjaźni w życiu młodego człowieka. Ważne jest dla niej by uświadomić czytelnikowi, że warto dążyć do realizacji zamierzonych w życiu celów. Książka więc pełni nie tylko rolę dydaktyczną, ale i wychowawczą.
Wróćmy jednak do roli dydaktycznej książki. Oprócz opisanej przygody Chochlika, w teksie której znajdziemy wiele trudnych w pisowni wyrazów i wyjątków, uczeń dostanie również ćwiczenia do wykonania. Rozwiązuje więc krzyżówki, uzupełnia luki w tekście czy sam pisze dokończenie różnych opowieści. Warto podkreślić, że wszystkie trudne wyrazy są mają litery napisane innym kolorem, co przyciąga uwagę czytelnika i ułatwia ich zapamiętanie pisowni.
Książka ma również piękne ilustracje, co również umila naukę.
Jest to wspaniała pomoc dla wszystkich osób mających problemy z pisownią. Książka, która może być uzupełnieniem wiedzy zdobytej na lekcjach i zajęciach wyrównawczych. Wiedzy podana w sposób zabawny, wciągający i z sympatycznymi bohaterami. Aż chce się czytać.
Serdecznie polecam książkę.
Za książkę serdecznie dziękuję wydawnictwu TELBIT i portalowi Sztukater

OPINIA

Recenzja Bajek ortograficznych pojawiła się też na stronie Kącika małego czytelnika, zob. http://babyonline.pl

Oto jej fragmenty: Ortografia wcale nie musi być siedmiogłowym smokiem. Zdarza się tak oczywiście, gdy lekcje zamieniają się w uporczywe powtarzanie nudnych regułek. Agnieszka Nożyńska-Demianiuk proponuje dzieciom zupełnie inny rodzaj przyswajania wiedzy. (...) Urzekły mnie przygody Chochlika. Spodobało mi się, że litery w trudnych wyrazach pisane są innym kolorem, że bohaterowie radzą sobie  z ortograficznymi łamigłówkami, że pełne czarów i wiary w sukces spotkania staną się również bliskie każdemu dziecku, które ma problemy z ortografią. (...) Tę książkę musicie mieć zawsze przy sobie. Nauczy, pomoże, wyjaśni, pozwoli się z ortografią zaprzyjaźnić. To wyjątkowo pożyteczny egzemplarz.